Jak rodzice mogą pomóc dziecku w trudnym dla niego procesie adaptacji?

• Pozytywnie nastaw dziecko do przedszkola. W domu dużo rozmawiaj o przedszkolu, opowiadaj, że będzie mogło bawić się z kolegami, rysować, budować itp. Przedstaw realny, ale nie wyidealizowany obrazu przedszkola.
• Poznaj przedszkole, do którego będzie uczęszczało dziecko. Uczestnicz w spotkaniach adaptacyjnych. Odwiedzaj z dzieckiem ogród przedszkolny, by umożliwić mu nawiązywanie relacji z innymi dziećmi podczas swobodnej zabawy.
• Przyzwyczajaj dziecko do przedszkola stopniowo. Razem z nim skompletuj wyprawkę przedszkolną. Jeżeli dziecko do tej pory nie przebywało z innymi dorosłymi, pozostawiaj je na kilka godzin u dziadków lub znajomych, aby przedszkole nie kojarzyło mu się z pierwszym rozstaniem. Stopniowo dopasowuj rytm dnia dziecka w domu, do tego, jaki panuje w przedszkolu.
• Pozwalaj dziecku na samodzielność. Nie wyręczaj go w ubieraniu, podczas jedzenia, mycia rak i zębów, a także w korzystania z toalety. Chwal wysiłek, jaki wkłada w te czynności.
• Zwróć uwagę na krótkie pożegnania w przedszkolu. Nie wprowadzaj atmosfery pośpiechu, czule ale stanowczo pożegnaj się z dzieckiem. Nie okazuj dziecku własnych rozterek podczas rozstania, bowiem wtedy przekazujesz mu własne lęki.
• Pamiętaj, aby dziecko zabrało z domu ulubioną zabawkę, przytulankę, poduszkę, kocyk lub chusteczkę, która pomoże mu przetrwać ten trudny czas.
• Postaraj się regulować pobytu dziecka w przedszkolu. W początkowym okresie dobrze jest odbierać dziecko wcześniej, ponieważ trzylatek ma inne poczucie czasu i okres przebywania poza domem wydaje mu się bardzo długi. Nie mów dziecku, że zostanie zabrane wcześniej, kiedy to jest niemożliwe, ponieważ będzie nieszczęśliwe. Dotrzymuj słowa – daje ono dzieciom poczucie bezpieczeństwa.
• Poświęć dziecku więcej czasu niż zwykle. Okazuj zainteresowanie, miłość, czułość. Częściej pójdź z nim na spacer, poczytaj ulubioną bajkę, pobaw się w ulubioną zabawę. Nie wypytuj: Jak było w przedszkolu? Czy płakałeś? Co zjadłeś? Spytaj: Czym się bawiłeś? Jak ma na imię twój kolega? Jeśli dziecko będzie opowiadało co działo się w przedszkolu, koncentruj się na jego samopoczuciu, relacjach z kolegami i podejmowanych zabawach.
• Zredukuj do minimum inne stresy, nowe sytuacje nie związane z przedszkolem, aby na czas pierwszych tygodni adaptacji wyłączyć większe wrażenia czy życiowe zmiany.
• Ściśle współpracuj z nauczycielem. Relacje oparte na wzajemnym zaufaniu przyniosą oczekiwane rezultaty. Pytaj nauczyciela nie tylko o to, czy dziecko wszystko zjadło, ale także o to, czy nawiązuje kontakty z rówieśnikami, czy radzi sobie w różnych sytuacjach przedszkolnych.
• Nie porównuj dziecka i jego reakcji z zachowaniem innych przedszkolaków czy starszego rodzeństwa. Radzenie sobie ze stresem adaptacyjnym jest sprawą indywidualną i u każdego malucha może przebiegać inaczej.
• Proces adaptacji może trwać od kilkunastu dni do kilku miesięcy. Daj dziecku tyle czasu, ile będzie potrzebowało, aby przystosować się do nowych warunków. Uniezależnienie się od najbliższych i nawiązanie pozytywnych relacji w nowym, przedszkolnym środowisku są osiągnięciem rozwojowym dziecka, na które warto czekać.

Jak zachęcić rodziców do wspierania samodzielności dziecka?

🗣

Dlaczego to jest ważne?

Rozwijanie samodzielności u dzieci jest ważne z wielu względów. Większa samodzielność dzieci przekłada się nie tylko pozytywnie na ich rozwój, ale podnosi komfort pracy nauczyciela, na którego – w przypadku jej braku spada cały trud realizacji wielu czynności samoobsługowych za dziecko. Podnosi także komfort dzieci – nawet w tak prozaicznych sytuacjach, jak oczekiwanie na toaletę czy wyjście na plac zabaw – samodzielność dzieci zdecydowanie ten proces przyspiesza i ułatwia.

Jednak, wierzę, że żaden nauczyciel nie wątpi w rolę samodzielności dziecka. Jak zachęcić rodziców do współpracy w tym zakresie? Argumentem, który sprzyja w rozmowie z rodzicami są często badania – naukowe wnioski potrafią zachęcić do podejmowania akcji w danym zakresie.

Co mówią badania na temat rozwijania samodzielności?

Wnioski z analizy badań, prowadzonych przez psychologów i pedagogów wskazują, że samodzielność jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju dziecka. Wśród wyników możemy przeczytać, że:

Dzieci, które rozwijają samodzielność w młodym wieku, osiągają lepsze wyniki w szkole i mają większe szanse na późniejszy sukces.

Badania dotyczące samodzielności prowadzone były w różnych grupach wiekowych. Samodzielność traktowana jest w zakresie decyzji i wykonywanych czynności.

Dzieci, które rozwijają samodzielność w młodym wieku, osiągają lepsze wyniki w szkole i mają większe szanse na późniejszy sukces. Istnieje wiele badań, które potwierdzają tę zależność. Na przykład badania przeprowadzone przez amerykańskiego psychologa Edwarda L. Deci i jego zespół wykazały, że dzieci, które mają poczucie kontroli nad swoim życiem i podejmują decyzje, osiągają wyższe wyniki w szkole i są bardziej zaangażowane w swoją edukację (Deci & Ryan, 1985).

Podobne wyniki uzyskano w badaniach na temat wpływu zachęcania dzieci do podejmowania samodzielnych decyzji na ich wyniki szkolne i postawy wobec nauki (Grolnick & Ryan, 1989).

Inne badania skupiające się na wpływie samodzielności na przyszły sukces pokazują, że dzieci, które rozwijają samodzielność w młodym wieku, osiągają lepsze wyniki w dorosłym życiu. Na przykład badania przeprowadzone przez amerykańskiego psychologa Laurence’a Steinaberga wykazały, że poziom samodzielności w wieku nastoletnim jest silnym predyktorem przyszłego sukcesu zawodowego i społecznego (Steinberg, 2001).

Dzieci, które mają możliwość wyboru i podejmowania decyzji w codziennych sytuacjach, rozwijają lepsze umiejętności analityczne i kreatywność.

Aby myśleć twórczo, warto pozostawać w stanie gotowości. Wyręczanie dzieci tworzy nieświadomie ścieżkę, w której reakcją na problem ze strony dziecka jest automatyczne poszukiwanie wsparcia u rodzica. Warto, pozostając bezpieczną przystanią, zachęcać dzieci do samodzielnego rozwiązywania problemów.

🗣

Samodzielność pozytywnie wpływa na samoocenę dziecka

Wyręczanie dzieci i brak zachęty do samodzielności może prowadzić do obniżenia ich poczucia własnej wartości i wpłynąć negatywnie na ich rozwój emocjonalny. Dlatego tak ważne jest, aby rodzice zachęcali swoje dzieci do samodzielności i pozwolili im na podejmowanie decyzji, które są dostosowane do ich wieku i umiejętności.

Dzieci, które są zachęcane do samodzielności i podejmowania działań samodzielnie, uczą się podejmowania decyzji, radzenia sobie z problemami oraz rozwijają swoją kreatywność. Oczywiście, jest to proces wymagający czasu i cierpliwości, ponieważ dzieci potrzebują wsparcia rodziców i nauczycieli w rozwoju swoich umiejętności.

🗣

Nauka przez doświadczenia

Dzieci uczą się poprzez doświadczanie różnych sytuacji. Dlatego warto dawać im szansę na podejmowanie samodzielnych działań, a także na popełnianie błędów i uczenie się z nich. To pozwoli im na rozwój ich umiejętności i poczucie własnej wartości.

Co przekazać rodzicom? Samodzielność:

• •              Zwiększa pewność siebie dziecka i poczucie własnej wartości
• •             Pozwala doświadczać sukcesów i porażek – oba doświadczenia są ważne dla rozwoju dziecka
• •             Podnosi komfort dziecka w codziennych sytuacjach
• •             Jest predyktorem sukcesów szkolnych i zawodowych w przyszłości
• •             Wpływa pozytywnie na rozwój kreatywności.

Czy warto zachęcać dziecko do samodzielnego realizowania zadań, rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie z problemami? Oczywiście, że tak. Pozostając otwartym na wspieranie dziecka i pomoc tam, gdzie jest ona niezbędna.